Waarom verwarren mensen 'gebeurt' en 'gebeurd'?
Veel Nederlanders twijfelen bij het schrijven van zinnen met het werkwoord 'gebeuren'. Moet je nu schrijven: 'Het is gebeurt' of 'het is gebeurd'? De verwarring komt vooral doordat beide werkwoorden erg op elkaar lijken en de uitspraak identiek is. Toch is er een duidelijke regel over wanneer je 'gebeurt' moet gebruiken en wanneer 'gebeurd' juist is. We leggen het je eenvoudig uit.
De betekenis van 'gebeuren'
'Gebeuren' is een werkwoord dat iets aangeeft dat plaatsvindt of voorvalt. Het is een onregelmatig werkwoord, wat betekent dat de vervoegingen niet altijd logisch klinken. Het is belangrijk om te herkennen in welke tijd en vorm het werkwoord staat. Dat bepaalt namelijk ook of je met een 't' of een 'd' moet eindigen.
Wanneer gebruik je 'gebeurt'?
Tegenwoordige tijd
'Gebeurt' schrijf je met een 't' als je praat over iets dat nu plaatsvindt. Bijvoorbeeld: 'Wat gebeurt er als je water in de vriezer zet?' of 'Er gebeurt hier nooit iets spannends.' In beide voorbeelden spreekt de schrijver over het heden.
Regel: stam + t
Bij het vervoegen in de tegenwoordige tijd gebruik je de stam van het werkwoord: 'gebeur'. Vervolgens voeg je er een 't' aan toe als het onderwerp 'hij', 'zij' of 'het' is: 'het gebeurt'.
Wanneer gebruik je 'gebeurd'?
Voltooid deelwoord
'Gebeurd' gebruik je als voltooid deelwoord. Dit gebeurt meestal samen met een hulpwerkwoord zoals 'hebben' of 'zijn'. Bijvoorbeeld: 'Er is iets ernstigs gebeurd.' of 'Wat is er precies gebeurd tijdens het feestje?' Het werkwoord verwijst hierbij naar een actie die al voltooid is.
Voltooid tegenwoordige of verleden tijd
De vorm 'gebeurd' wordt dus gebruikt in voltooide tijden. De regel luidt: bij het maken van voltooid tegenwoordige of verleden tijd gebruik je het voltooid deelwoord van 'gebeuren', en dat is 'gebeurd'.
'Het is gebeurt' of 'het is gebeurd'?
De correcte vorm is: 'het is gebeurd'. Dit komt doordat 'gebeurd' hier als voltooid deelwoord wordt gebruikt en het hulpwerkwoord 'is' aanwezig is. Het gebruik van 'gebeurt' in deze zin zou grammaticaal onjuist zijn.
Een handige tip om het verschil te onthouden
Kun je in de zin 'zijn' of 'hebben' toevoegen? Dan heb je waarschijnlijk te maken met het voltooid deelwoord en schrijf je 'gebeurd'. Is dat niet zo en heeft de zin een onderwerp als 'hij', 'zij' of 'het' en speelt het zich in het heden af? Dan zit je goed met 'gebeurt'.
Veelgemaakte fouten voorkomen
Een veelvoorkomende fout op social media, in WhatsApp-berichten of zelfs in e-mails is het verkeerd gebruik van 'gebeurt' en 'gebeurd'. Door deze simpele regels te volgen, kun je grammaticale fouten eenvoudig voorkomen. Let goed op het hulpwerkwoord en de tijd waarin je schrijft.
Samenvatting: hoe zit het nu precies?
'Gebeurt' gebruik je als je schrijft in de tegenwoordige tijd zonder hulpwerkwoord. 'Gebeurd' gebruik je wanneer een hulpwerkwoord als 'is' of 'heeft' in de zin staat. Met deze uitleg schrijf jij nooit meer per ongeluk 'het is gebeurt'.
